George Dukson, geboren in Frans-Equatoriaal-Afrika (het huidige Gabon), besloot zich na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog direct aan te sluiten bij het Franse leger in Europa. Kort voor de capitulatie van Frankrijk werd hij gevangengenomen door het Duitse leger. Na twee jaar doorgebracht te hebben in een Duits krijgsgevangenenkamp wist hij te ontsnappen.Dukson keerde terug naar Frankrijk waar hij als voortvluchtige in Parijs ging wonen. In Parijs kreeg Dukson een belangrijke rol in het verzet. Tijdens de bevrijding van Parijs besloot hij dan ook te hulp te schieten en kreeg hij al snel het bevel over een groep verzetsstrijders. Met enkel wat revolvers en granaten lukte het Dukson en zijn kameraden om onder andere een Duitse tank te overmeesteren. Op 21 augustus werd hij door een kogel in zijn arm geraakt, maar hij bleef doorvechten tot Parijs bevrijd was.Tijdens de overwinningsparade door Parijs op 26 augustus marcheerde generaal Charles de Gaulle, leider van de Vrije Franse Strijdkrachten, met zijn troepen door de stad. Op verzoek van de geallieerden namen alleen blanke troepen deel aan de bevrijding van Parijs. De parade was daardoor ook blank. Dit terwijl het Franse leger voor een groot deel uit gekleurde mensen bestond. Dukson wist echter een plek te bemachtigen in de parade en is daarom op verschillende foto’s te zien vlak in de buurt van generaal de Gaulle.Na de bevrijding van Parijs begon George te handelen op de zwarte markt. Hiervoor werd hij gearresteerd. Bij zijn poging om aan deze arrestatie te ontsnappen werd hij neergeschoten. Hij overleed 11 november 1944 op de operatietafel in het ziekenhuis.

France

George Dukson

Noor Inayat Khan werd geboren op nieuwjaarsdag 1914 in Moskou. Haar moeder was Amerikaanse en haar vader Indiër en afstammeling van de sultan van Mysore in India. Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914 verhuisde het gezin naar Londen en later in 1920 naar Frankrijk. Hier richtte Inayat Khan zich op muziek en het schrijven van kinderverhalen. Na de capitulatie van Frankrijk in 1940 vluchtte de familie opnieuw naar Londen, waar Inayat Khan zich in november aansloot bij de Women’s Auxiliary Air Force, het Britse Vrouwen Hulpkorps van de Luchtmacht. Hier volgde ze een opleiding tot radiotelegrafist. Door spionnen van de Special Operations Executive (SOE) werd ze eind 1942 gerekruteerd en ondanks haar gebrek aan ervaring werd ze op 17 juni 1943 gedropt in Frankrijk. Dit had te maken met een tekort aan spionnen en het feit dat ze de Franse taal goed beheerste. In Frankrijk werd Inayat Khan radiotelegrafist voor het Physician-netwerk van de SOE in Parijs. Het doel van dit netwerk was om het Franse verzet tegen de Duitse bezetter aan te moedigen en te steunen. Inayat Khan onderhield het contact tussen het verzet en de SOE in Londen. Veel leden werden echter al snel gearresteerd vanwege infiltratie door de Sicherheitsdienst (inlichtingendienst van Nazi-Duitsland). Desondanks probeerde Inayat Khan de hele zomer lang contact te houden met Londen. In oktober werd ze verraden door een Franse vrouw en daarna gearresteerd door de Gestapo, de Duitse geheime staatspolitie.. De Sicherheitsdienst wist de gecodeerde aantekeningen van Inayat Khan te ontcijferen waardoor ze erin slaagde om verdere arrestaties te verrichten. Inayat Khan werd tien maanden opgesloten in de gevangenis van Pforzheim in Duitsland, waarna ze werd overgeplaatst naar concentratiekamp Dachau. Twee dagen lang werd ze zwaar gemarteld, waarna ze op 13 september 1944 samen met drie andere SOE-spionnen werd geëxecuteerd.

Noor Inayat Khan

Edgard Tupët-Thomé werd geboren op 19 april 1920 in Bourg-La-Reine. Na het behalen van zijn schooldiploma, stopte hij al gauw met zijn verdere opleiding om zich in oktober 1938 bij het Franse leger aan te sluiten. Tijdens de Duitse invasie van West-Europa vocht Tüpet-Thomé in Lotharingen en België. Samen met de rest van de geallieerde legers werd hij teruggedrongen naar Duinkerken. Hier hielp hij met het inschepen van het Britse Expeditieleger alvorens hij krijgsgevangen werd genomen. Gedurende de overdracht naar Duitsland wist hij echter te ontsnappen. Na zijn ontsnapping sloot Tupët-Thomé zich bij het Franse verzet aan. Via Spanje wist hij naar Engeland te ontsnappen en werd lid van de Vrije Franse Strijdkrachten onder Charles de Gaulle. In december 1941 werd hij in Frankrijk gedropt om inlichtingen te verzamelen. Hij raakte gewond bij de landing van zijn parachutesprong maar bleef zes maanden zijn taak vervullen. In mei 1942 keerde hij terug naar Engeland om eindelijk voor zijn verwondingen behandeld te worden. Na zijn herstel werd hij een instructeur voor Franse commando-eenheden in Saint-Pierre en Miquelon. In augustus 1943 sloot Tupët-Thomé zich aan bij de Britse Special Air Service en een half jaar later werd hij onderbevelhebber van het Franse 3e Regiment Parachutisten Jagers. Samen met zijn regiment landde Tupët-Thomé in augustus 1944 in Frankrijk en namen ze deel aan de bevrijding van verscheidene dorpen. Zijn laatste missie vond plaats op 7 april 1945 in Nederland en was onderdeel van Operatie Amherst. Het doel van de paratroepen was om bruggen en andere belangrijke locaties in Drenthe en Groningen in te nemen om zo de weg vrij te maken voor de bevrijding van deze gebieden. Na de oorlog ontving Edgard Tupët-Thomé verschillende onderscheidingen waaronder la Légion d’honneur. Hij stierf op honderdjarige leeftijd op 9 september 2020 in Hôtel National des Invalides.

The Netherlands

Edgard Tupët-Thomé

Sophie Scholl werd geboren op 9 mei 1921 en net zoals veel andere Duitse kinderen werd ze enthousiast lid van de nationaalsocialistische jeugdbeweging. Dit ten ongenoegen van haar ouders, die veel waarde hechtten aan de christelijke traditie. Sophie’s enthousiasme voor de beweging verdween echter langzaam. Mede door de gewelddadige en racistische incidenten die plaatsvonden, maar vooral ook vanwege de arrestatie van haar broer Hans voor het lid zijn van een andere jeugdorganisatie.In mei 1942 begon Sophie met het studeren van biologie en filosofie op de Universiteit van München. Hier kwam ze de pamfletten van de Witte Roos tegen en maakte ze de connectie dat haar broer betrokken was bij de organisatie. Sophie confronteerde hem hiermee en stond erop dat ze zich bij de groep mocht aansluiten. De inspiratie voor de pamfletten hadden Hans en zijn vrienden gekregen na gevochten te hebben aan het oostfront. Hier zagen ze hoe verschrikkelijk het eraan toe ging in Polen en de Sovjet-Unie wat resulteerde in een oproep tot geweldloos verzet tegen het naziregime. De pamfletten werden door heel Duitsland verspreid.Op 18 februari 1943 werd Sophie samen met haar broer betrapt tijdens het verspreiden van de pamfletten door de conciërge van de universiteit. Dezelfde dag nog werden ze opgepakt door de Gestapo. Vier dagen later vond het proces tegen Sophie en Hans plaats achter gesloten deuren. Samen met Christoph Probst werden ze tot de guillotine veroordeeld. Het vonnis werd dezelfde dag nog voltrokken. Ondanks het feit dat ze tijdens het proces alle schuld op zich namen, werden ook hun vrienden later nog veroordeeld. Het zesde pamflet werd via Scandinavië naar Engeland gesmokkeld en later in een grote oplage door de Royal Air Force boven Duitsland uitgestrooid.

Germany

Sophie Scholl

Claude Mademba-Sy werd geboren op 11 december 1923 in Versailles. Zijn vader, Abdel Kader, was de eerste zwarte commandant van een koloniaal infanteriebataljon van het Franse leger. Mademba-Sy groeide echter niet op in Frankrijk, maar bracht de eerste jaren van zijn jeugd door afhankelijk van waar zijn vader was gestationeerd, op zowel Madagaskar, als in Mali en Senegal.Na het overlijden van zijn vader spendeerde Mademba-Sy enige jaren in het weeshuis waarna hij bij zijn moeder, die hertrouwd was, in Tunesië ging wonen. Nadat het Duitse leger Tunesië was binnengevallen in november 1942 sloot Mademba-Sy zich als negentienjarige vrijwillig aan bij de Vrije Franse Strijdkrachten. Als onderdeel van de Franse 2e Pantserdivisie onder leiding van Generaal Philippe Leclerc kwam hij 1 augustus 1944 aan op Utah Beach in Normandië. Hierna speelde hij een rol tijdens de bevrijding van Parijs en Strasbourg en het veroveren van Berchtesgaden, Adolf Hitlers buitenverblijf in de Alpen.Het was erg bijzonder dat Mademba-Sy als gekleurde man onderdeel was van de bevrijding van Parijs. Op aandringen van de geallieerden was het namelijk de bedoeling dat alleen blanke troepen aanwezig zouden zijn. Aangezien Mademba-Sy geboren was in Versailles had hij de Franse nationaliteit. Hierdoor was hij onderdeel van een blanke Franse eenheid waardoor hij dus niet werd geweerd.Na de oorlog bleef Claude Mademba-Sy actief in het leger. Zo was hij bijvoorbeeld een van de stichters van het Senegalese leger in 1960. Daarnaast streed hij zijn leven lang voor betere waardering van Franse koloniale troepen en voor het verhogen van hun pensioen. Hij stierf op 90-jarige leeftijd in Frankrijk op 9 april 2014.

Claude Mademba-Sy

Ibrahim Asem werd op 7 januari 1924 geboren in Damascus in Syrië, wat op dat moment een protectoraat van Frankrijk was. Na de Franse capitulatie in 1940 kwam Syrië onder controle van Vichy-Frankrijk. Dit veranderde in juli 1941 toen het Britse leger en de Vrije Franse Strijdkrachten het gebied overnamen. Het was in deze omstandigheden dat Ibrahim Asem zich in september 1942 aansloot bij de Vrije Franse Strijdkrachten waarna hij in 1943 onderdeel werd van de Britse Special Air Service (SAS). In de nacht van 7 op 8 april 1945 werd hij samen met 701 andere Franse parachutisten gedropt in Drenthe tijdens Operatie Amherst. De opdracht van de parachutisten was om contact te maken met het verzet, bruggen veilig te stellen en bovenal om te zorgen voor verwarring en onrust onder het Duitse leger. Dit alles om ervoor te zorgen dat de Canadese troepen het noorden van Nederland snel en gemakkelijk konden bevrijden. In verschillende kleine groepen werden de parachutisten door heel Drenthe gedropt. De groep van Asem kwam echter op de verkeerde plek terecht en raakte op weg naar de juiste bestemming opgesplitst. Om te ontsnappen aan het zicht van Duitse troepen verstopte Asem zich samen met zes andere soldaten in een schuur. De dag erna werden Asem en zijn groep door Duitse soldaten ontdekt en brak een vuurgevecht uit. Het rieten dak van de schuur werd in brand geschoten en stortte in. Drie Fransen verbrandden hierdoor levend. Drie anderen parachutisten, waaronder Asem, werden achter de schuur doodgeschoten. Slechts één Fransman wist te ontsnappen.

Asem Ibrahim

Roscoe Brown werd geboren op 9 maart 1922 in Washington D.C. Met een tandarts als vader en een lerares als moeder groeide Brown op in een intellectueel klimaat. Hij presteerde dan ook goed op school. Nadat hij zijn studie met uitstekende resultaten had afgerond in 1943, besloot hij zich aan te melden bij de Amerikaanse luchtmacht.Als Afro-Amerikaanse man kwam Brown terecht op de vliegschool in Tuskegee, Alabama. Net als de rest van het Amerikaanse leger was de luchtmacht in deze tijd nog gesegregeerd. De vliegschool in Tuskegee was opgezet als experiment om aan te tonen dat Afro-Amerikanen niet in staat waren om vliegtuigen te besturen. Het tegendeel werd echter bewezen.De Tuskegee Airmen bleken goede piloten te zijn en werden in Europa ingezet als escort-squadrons. Verdeeld over verschillende squadrons in de 332nd Fighter Group, voerden de Tuskegee Airmen belangrijke taken uit in Europa. Naast zelf verschillende gronddoelwitten kapot te schieten, was hun voornaamste taak het beschermen van geallieerde bommenwerpers tegen de Duitse jachtvliegtuigen. In augustus 1944 was Brown klaar met zijn training en werd hij naar Europa gestuurd. Als onderdeel van het 100th Fighter Squadron vloog hij in totaal 68 missies. Zijn meest succesvolle vlucht vond plaats op 24 maart 1945. Tijdens een zeer lange escort missie met als doel het bombarderen van een Duitse tankfabriek in Berlijn schoot hij een Duitse straaljager neer. Hierdoor staat Brown bekend als een van de drie ‘jet-killers’.Na de oorlog ging Brown terug naar school om zijn Masterdiploma te halen en later zijn PhD. Hierna werd hij onder andere professor aan de New York University en later directeur van Bronx Community College. Roscoe Brown overleed op 94-jarige leeftijd op 2 juli 2016.

Roscoe Brown

Born on 2 October 1916 in Chicago, Joe attended the University of Chicago before being drafted into the U.S. Army’s 69th Infantry Division in December 1941. As the youngest son of Jewish-Russian parents originally from Kiev, Polowsky spoke fluent Russian. On 25 April 1945, as part of a reconnaissance platoon led by Lieutenant Albert Kotzebue, they became the first Americans to meet Soviet soldiers on the Elbe River near Torgau – a symbolic meeting representing the closure of the Eastern and Western Fronts. The photo of this meeting circulated around the world and still stands today as a potent symbol of the end of the war. Making an oath of peace in Torgau, he dedicated the rest of his life to that mission. He tried in vain to have the United Nations declare 25 April "Elbe Day" - a day for world peace. In 1955, Polowsky visited Moscow together with Soviet veterans for the tenth anniversary of the Elbe meeting. In 1960 and 1961, he returned to Torgau on Elbe Day to speak at the Soviet-American Encounter Monument. Despite many efforts, he was never able to return to East Germany after a 1961. Instead, he led an annual vigil on the Michigan Avenue Bridge in Chicago. Polowsky last wish was to be buried in Torgau. He died on 17 October 1983. Overcoming the political hurdles and after gaining permission from the State Council Chairman Erich Honecker, his funeral was held on 26 November 1983 and became an international media event with American and Soviet veterans and other government officials from the USA, USSR, and East Germany. With his final wish, he succeeded in setting an example that, for a brief moment, brought East and West closer together during the Cold War.   In Torgau today, a peace run past his burial place and the Polowsky Peace Rose Garden at Torgau’s castle commemorate him.

United States

Joseph “Joe” Polowsky

Tijdens de zomer van 1939 stond het Verenigd Koninkrijk op de rand van oorlog met Nazi Duitsland. Aangezien mannelijke boeren naar het front werden gestuurd, besloot de Britse overheid de Women’s Land Army (WLA) op te richten. Deze vrouwen kwamen bekend te staan als Land Girls en vervingen de mannen op het land om een voedseltekort te voorkomen. Tussen juni 1939 en november 1950 meldden meer dan 200.000 vrouwen zich aan bij de WLA. Afkomstig van verschillende rangen en standen, speelden ze een belangrijke rol in het vergroten van de voedselproductie in het Verenigd Koninkrijk.Daphne Mary Banks (néé Webb) geboren op 11 mei 1922 in Slough, was een Land Girl. In de zomer van 1939 besloot ze haar kantoorbaan op te zeggen en meldde ze zich aan bij de nieuwgevormde WLA. Gedreven door patriotisme en gesteund door haar ouders ging ze naar het wervingsbureau in Portland Terrace, Southampton. Op dat moment kwam Daphnes kennis over landbouw vooral uit tijdschriften die ze gelezen had.Als Land Girl werkte Daphne op verschillende boerderijen in het graafschap Hampshire. Op deze boerderijen voerde ze verschillende taken uit, van het bemesten van het land tot het bijsnijden van heggen. Daphnes hoofdtaak was het verzorgen van de koeien. Ze voerde ze, melkte ze en verplaatste ze over het land van de boerderijen. Tijdens haar verblijf op de verschillende boerderijen had Daphne altijd een privékamer op de boerderij van de familie voor wie ze werkte.Na de oorlog ontmoette Daphne haar man en verliet ze de WLA. Ze trouwde in 1947. Daphne hield goede herinneringen over aan de WLA en beschouwde het als een van de beste periodes in haar leven. Ze overleed op 14 maart 2019.

United Kingdom

Daphne Mary Banks

Lee Miller werd geboren in 1907 in Poughkeepsie, New York, waar ze al op jonge leeftijd door haar vader geïntroduceerd werd in de fotografie. Na een succesvolle modellen carrière eind jaren twintig besloot Miller zelf achter de camera plaats te nemen. Gedurende de jaren ’30 werkte ze in Parijs, New York, Caïro en Londen.Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak woonde Miller in Londen en werkte ze voor Vogue. Ze negeerde de oproepen van haar vrienden en familie om terug te keren naar de Verenigde Staten. Aangezien de mannelijke fotografen van Vogue naar het front werden gestuurd, kreeg Miller de functie van fotograaf. Een van haar eerste series was het fotograferen van vrouwen die actief waren binnen het leger of werkten als zuster.Naarmate de oorlog vorderde begon Miller steeds meer veldwerk te doen. Hierdoor werd ze uiteindelijk aangesteld als een van de weinige vrouwelijke fotografen van het Amerikaanse leger. Ze arriveerde in juli 1944 in Normandië, een maand nadat de geallieerde invasie was begonnen. Hier fotografeerde ze de Amerikaanse zusters bij Omaha Beach. De maanden daarna reisde ze mee met de geallieerde troepen die Europa bevrijdden. Zo was ze aanwezig bij het beleg van St. Malo, de bevrijding van Parijs en de Elzas regio. Ook produceerde Miller indrukwekkende foto’s van de concentratiekampen Buchenwald en Dachau. Al blijft haar meest iconische foto toch de foto die ze van haarzelf maakte in het bad in Hitlers appartement in München.Na de oorlog had Miller veel moeite met het verwerken van wat ze aan het front had gezien. Ze sprak hier dan ook weinig over. Haar zoon ontdekte pas veel van haar werk in dozen op zolder, na haar dood in 1977.

Lee Miller

Vanaf 1941 opereerde Eugene Pinte, ook wel Athos genoemd, vanuit een kleine boerderij in het dorpje La Gaubertie in de regio Aixe-sur-Vienne. Pinte had het bevel over verschillende verzetsgroepen in het westen van Haute-Vienne. De boerderij fungeerde als operatiecentrum, vanuit waar berichten werden ontvangen en verstuurd. Daarnaast was de boerderij het verzamelpunt voor voorraden die vanuit Engeland met parachute werden gedropt. Pinte stond erop dat zijn familieleden ook mee hielpen. Zijn jongste zoon, Marcel Pinte, werd dus ook bij het verzet betrokken. Geboren op 12 april 1938 in Valenciennes, in het noorden van Frankrijk, kreeg de zesjarige Marcel een belangrijke taak. Als koerier bracht hij geheime boodschappen rond tussen verschillende verzetsleiders. Aangezien hij nog maar een kleine jongen was, werd hij niet verdacht door de Duitse troepen. In Augustus 1944 had Eugene Pinte een groep van meer dan 1.200 man om hem heen verzameld. Samen met andere groepen van het Frans binnenlands leger (FFI) omcirkelden ze Duitse troepen rondom Limoges en probeerden ze een Duitse doorbraak te voorkomen. Dit gevecht werd gewonnen. Voor Marcel liep het echter minder goed af. Op de vroege ochtend van 19 augustus, ging een van de stenguns van de verzetsstrijders per ongeluk af. Marcel werd geraakt en overleed. Op 21 augustus werd Marcel begraven, vlak voor de bevrijding van Limoges. Een grote groep verzetsstrijders was hierbij aanwezig, waaronder de leiders van verschillende bewegingen. Bij de laatste dropping van voorraden op de boerderij werden zwarte in plaats van witte parachutes gebruikt. Op deze manier eerden de Britten Marcel. Marcel Pinte werd postuum gepromoveerd tot FFI sergeant en werd hierdoor de jongste verzetsstrijder van Frankrijk.

Leer meer over de Tweede Wereldoorlog

Meer geschiedenis