#Verhaal

Heldenacties bij de bruggen van Empe

Het is 14 april 1945. De Canadezen hebben orders gekregen om de zwaar verdedigde spoorbrug en verkeersbrug over de Oude IJssel te veroveren. De spoorlijn tussen Zutphen en Apeldoorn vormt de grens voor de opmars van twee Canadese infanteriebrigades langs de westelijke oever van de IJssel. Deze opdracht is tevens een afleidingsmanoeuvre zodat andere Canadezen de aanval op De Hoven kunnen inzetten.

Rond half zeven ‘s ochtends arriveren de eerste Canadezen tot op zevenhonderdvijftig meter van de spoorbrug. Op ongeveer tweehonderd meter van de bruggen hebben de Duitsers zich ingegraven langs de spoordijk. Een strategische plek, want de dijk is het enige hoger gelegen punt in het gebied. Vanaf dit punt richten de Duitsers hun machine- en mortiervuur op de Canadese troepen. Canadese artillerie schiet te hulp en richt zich op een huis aan de Hezeweg, ten westen van Empe, waar Duitsers zich vermoedelijk schuilhouden.

De voortgang verloopt zo traag dat luitenant-kolonel James Riley Stone rond het middaguur versterking krijgt. Onder leiding van luitenant John Lester Herman rukken de Canadezen op richting de spoorwegovergang bij de Hezeweg. Zich realiserend hoe belangrijk deze taak is, staat luitenant Herman op en leidt zijn mannen in een gedurfde aanval onder moordend vuur het open terrein over en verovert succesvol de positie. Onmiddellijk volgt een reeks van drie Duitse tegenaanvallen. Behoedzaam leidt Herman zijn mannen naar voren totdat ze op slechts vijftig meter van de Duitsers zijn verwijderd. Zijn kalmte en kundigheid inspireren zijn mannen om de tegenaanvallen af te slaan. Er vallen minstens dertig Duitse slachtoffers. De geleverde strijd stelt de Canadezen in staat zich te reorganiseren. Voor deze actie krijgt luitenant Herman een Silver Star.

Ook aan Canadese kant vallen veel verliezen. De evacuatie van gewonden gaat moeilijk, omdat er ook op voertuigen met het Rode Kruis-teken wordt geschoten. Korporaal Ramsey Alexander Monaghan gaat tijdens de felle gevechten rond om eerste hulp te verlenen en gewonden op te halen. Volgens het aanbevelingsrapport voor het Bronzen Kruis waren ‘zijn herhaalde verschijning met zijn brencarrier te midden van de gevechten en zijn glimlach en humor een inspiratie voor iedereen.’ Korporaal Arthur Wellington Robinson en zijn manschappen worden vanaf drie kanten onder vuur genomen door Duitse antitankwapens en machinegeweren. Dankzij dekking van een rookgordijn door sectieleider Daniel Dodd trekken ze zich terug.

De aanval van het regiment is vastgelopen, terwijl de bruggen nog in Duitse handen zijn. Nu neemt Stone de aanval over. Hij heeft als sergeant in het begin van de oorlog al de reputatie gekregen dat hij aan het front de leiding neemt. Stone zet drie vlammenwerpers in die, in zijn eigen woorden, ‘het vuur over het kanaal schoten (...) en een vreselijke puinhoop veroorzaakten.’ Hierdoor is Robinson in staat de aanval te hervatten, waarbij ze zich al vechtend richting de spoorbrug begeven en deze veroveren. Daarna met negen man richting de verkeersbrug. In totaal worden vierentwintig Duitsers gedood en negentien Duitsers gevangengenomen.

Tegelijkertijd komt Dodd met zijn groep ook zwaar onder vuur te liggen. Hij besluit met zijn overgebleven drie mannen een onverwachte aanval op het vlakke terrein in te zetten. Totale overrompeling bij de Duitsers: veertien worden krijgsgevangen gemaakt. Eindelijk zijn de bruggen in Canadese handen. Voor deze heldenacties ontvangen Dodd en Wellington de Nederlandse onderscheiding de Bronzen Leeuw. Stone krijgt een gesp bij zijn militaire onderscheiding (Distinguished Service Order, afgekort: DSO) die hij eerder heeft gekregen tijdens de strijd in Italië.

Rijksweg 7399 RC Empe

Photos