In 1945 zorgde een grote hoeveelheid ongedistribueerde post voor groeiende frustraties onder de Amerikaanse Amerikaanse soldaten die in Europa dienden, omdat ze al lange tijd niets van hun familie thuis hoorden. De lange onopgeloste postachterstand begon een grote invloed te krijgen op het moreel van de soldaten, voor wie een brief van dierbaren een sprankje hoop betekende in wanhopige momenten aan de frontlinie van de oorlog. Dankzij het pleidooi van burgerrechtenactiviste Mary McLeod Bethune en de steun van First Lady Eleanor Roosevelt wees de Amerikaanse regering een volledig zwart bataljon van het Women's U.S. Army Corps, onder leiding van majoor Charity Adams Earley, aan om het probleem op te lossen. Het 6888e Central Postal Directory Bataljon bestond uit 855 Afro-Amerikaanse vrouwen.Toevertrouwd met een belangrijke taak &nbsp;De eenheid werd in februari 1945 naar Engeland gestuurd en kreeg de opdracht om de achterstand van zeventien miljoen poststukken binnen zes maanden weg te werken. Het werd de enige zwarte, volledig vrouwelijke legereenheid die overzee diende. Het motto “als er geen post is, is er een laag moreel”, dat in de film wordt genoemd, motiveerde de leden om drie diensten van acht uur te werken, zeven dagen per week, onder erbarmelijke omstandigheden. Het onverwarmde, vochtige, door ratten geteisterde pakhuis waarin ze werkten was slechts een van de dingen die hun situatie moeilijk maakten.Strijden tegen intersectionele discriminatie &nbsp;De regisseur van de film, Tyler Perry, wilde de ingewikkelde situatie benadrukken van gekleurde vrouwen die dagelijks te maken hadden met discriminatie en racisme binnen het Amerikaanse leger. In een emotionele scène in de film zegt het personage van majoor Adams Earley: “Ik weet dat we oorlog voeren, maar onze oorlog begint met neger zijn. We vechten op elk front.”Voordat ze naar Europa werden gestuurd, ervoeren veel van deze vrouwen segregatie tijdens hun training, zoals aparte woonverblijven, eettafels en een raciaal gescheiden training. De segregatie en de seksistische en racistische behandeling door mannelijke soldaten gingen door tijdens hun uitzending naar Engeland. Desondanks bewees de eenheid het ongelijk van degenen die hun capaciteiten onderschatten. Ze slaagden erin om bijna 18 miljoen pakketten te sorteren en voltooiden de taak in de helft van de verwachte tijd.Het werk van het 6888th Central Postal Directory Battalion werd voortgezet in Frankrijk nadat het werk in Engeland was gedaan. Ondanks het unieke karakter van dit verhaal, was het niet de enige manier waarop Afro-Amerikaanse vrouwen betrokken waren bij de geallieerde inspanning tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nog eens 500 vrouwen dienden bijvoorbeeld als verpleegsters in het Amerikaanse leger. In die Afro-Amerikaanse vrouwen betrokken waren bij de geallieerde inspanning tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nog eens 500 vrouwen dienden bijvoorbeeld als verpleegster in het Amerikaanse leger.Een zelden vertelde oorlogservaring &nbsp;Het ontdekken van de geschiedenis van gemarginaliseerde groepen biedt een nieuw, complexer perspectief op het verleden dat ieders ervaringen omvat en niet alleen de lijnen volgt van vaak vertelde verhalen. De film van Tyler Perry herinnert ons eraan hoe belangrijk het is om deze over het hoofd geziene onderwerpen in de populaire cultuur te brengen, die het potentieel hebben om een breed publiek te onderwijzen en nieuwe groepen kijkers aan te trekken. &nbsp;In tegenstelling tot andere oorlogsfilms laat The Six Triple Eight niet veel oorlogsscènes zien. In plaats daarvan biedt Tyler Perry de kijker het verhaal van de hoofdpersoon Lena, geïnspireerd door de getuigenis van Lena Derriecott. Via dit verslag ervaren we de frustratie en ambivalentie van zwarte Amerikaanse vrouwen die voor hun land wilden vechten, maar in het Amerikaanse leger als tweederangsburgers werden behandeld.

Vechten tegen twee fronten: Afro-Amerikaanse vrouwen in het Amerikaanse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog

Ontdekking van de kampen &nbsp;Informatie over het bestaan van concentratie- en vernietigingskampen was al vanaf 1941 doorgegeven aan de Geallieerden, inclusief de rapporten over de massamoord op Joden in gaskamers. De volledige ontdekking vond echter plaats toen de Sovjettroepen in juli 1944 kampen als Majdanek en Auschwitz-Birkenau binnenvielen, waar ze bewijzen vonden van massale uitroeiing en overlevenden in erbarmelijke omstandigheden. &nbsp;De bevrijding van deze kampen was geen vooraf gepland doel voor de Sovjets of de Westerse Geallieerden, maar het resultaat van hun militaire vooruitgang. Kampen zoals Stutthof werden voor het eerst ontdekt in november 1944, gevolgd door andere zoals Dachau en Mauthausen. Deze bevrijdingen, die vaak gepaard gingen met gewapende confrontaties met Duitse troepen, onthulden de gruwelijke omstandigheden waaronder de gevangenen moesten leven. &nbsp;Soms werden bevrijdingsscènes geënsceneerd voor mediadoeleinden - vooral in Auschwitz en Mauthausen - om een verhaal te creëren dat de overwinnende rol van de bevrijdende troepen en de vreugde van bevrijde gevangenen benadrukte. Hoewel krachtig, misten dergelijke heropvoeringen soms authenticiteit.Na de bevrijding werden veel kampen zoals Dachau en Bergen-Belsen in quarantaine geplaatst om de verspreiding van ziektes zoals tyfus tegen te gaan, terwijl andere kampen werden vernietigd. Overlevenden, vaak te zwak om te bewegen of in slechte gezondheid, werden geconfronteerd met nieuwe strijd op de plek waar ze gevangen zaten. Duizenden bleven sterven ondanks het einde van hun gevangenschap. In kampen als Bergen-Belsen begonnen de overlevenden langzaam met de wederopbouw. Ze organiseerden het dagelijks leven en richtten comités op voor gezondheid, cultuur en religieuze behoeften. Deze inspanningen markeerden de eerste stappen naar het terugwinnen van waardigheid en gemeenschap.Media-aandacht &nbsp;Aanvankelijk circuleerde er weinig informatie over de kampen vanwege militaire censuur en richtlijnen om families niet te alarmeren. Halverwege april 1945 nodigde generaal Eisenhower echter journalisten uit om de verschrikkingen zelf te aanschouwen, wat leidde tot een intense perscampagne. Twee maanden lang beschreven gedetailleerde verslagen de realiteit van de kampen, met foto's van massagraven en uitgemergelde overlevenden. Deze “schokkende” beelden domineerden de voorpagina's en droegen bij aan de bewustwording van het publiek.&nbsp;Journalisten speelden een cruciale rol in het creëren van de eerste openbare verhalen over de Holocaust. Hoewel sommige reportages naar sensatie neigden, hielpen hun emotionele en verontwaardigde verslagen om het immense lijden van de gedeporteerden over te brengen. Na verloop van tijd, toen de eerste rechtszaken begonnen, werd de verslaggeving meer analytisch, hoewel het nog steeds moeilijk was om de complexe realiteit van de concentratiekampen en hun slachtoffers vast te leggen.De moeilijkheid om het kampsysteem te begrijpen weerspiegelde zowel de chaotische omstandigheden na de bevrijding als de diversiteit van de ervaringen van de overlevenden. Vooral journalisten met persoonlijke deportatie-ervaringen boden genuanceerde perspectieven en benadrukten dat niet alle slachtoffers dezelfde beproevingen moesten doorstaan.&nbsp;De berichtgeving in de media over de bevrijding van de kampen speelde een vitale rol in het documenteren van deze gruweldaden en het bevorderen van het eerste publieke bewustzijn over de Holocaust, ondanks de beperkingen in het volledig overbrengen van de diversiteit van de slachtoffers en de complexiteit van het systeem.De pedagogie van horrorDe “Pedagogie van de horror” verwijst naar het doelbewuste gebruik van kampontdekkingen door de Geallieerden om de samenleving te confronteren met de nazi-wreedheden. In veel kampen werden Duitse en Oostenrijkse burgers gedwongen om rond te lopen en de bewijzen met eigen ogen te zien. Overlevenden legden getuigenissen af en massagraven werden onbewoond gelaten om de omvang van de misdaden aan te tonen. Burgers werden zelfs gedwongen om stoffelijke overschotten op te graven en te begraven.Bewegende beelden speelden een sleutelrol in deze aanpak. In de Verenigde Staten documenteerde de Special Coverage Unit (SPECOU) oorlogsgebeurtenissen, waaronder de bevrijding van de kampen, om bewijs te verzamelen van nazimisdaden. Deze films werden gebruikt tijdens de processen van Neurenberg en om bezette landen te heropvoeden.De Sovjets documenteerden de wreedheden ook. Hoewel hun aanvankelijke doel het mobiliseren van nationaal verzet tegen de nazi's was, heeft dit materiaal, dat aan het licht kwam nadat de Sovjetarchieven in de jaren 1990 werden geopend, het onderzoek naar de bevrijdingsinspanningen verrijkt.Deze doelbewuste confrontatie met de misdaden van de Nazi's was een cruciale stap in het vormgeven van historische verantwoording en het publieke geheugen, en zorgde ervoor dat de wreedheden niet vergeten zouden worden.

Toen de bevrijding het ondenkbare onthulde: De kampen en hun ontdekking  

Waarom 27 januari? &nbsp;Op 27 januari 1945 bereikten soldaten van het Rode Leger van de Sovjet-Unie het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau in de stad Oświęcim, de stad, die op een belangrijk spoorwegknooppunt ligt in wat nu Zuid-Polen is. Wat ze aantroffen was een tafereel van onvoorstelbaar lijden en verwoesting. Het kamp, dat sinds 1942 had gefunctioneerd als een centrum voor systematische uitroeiing, werd grotendeels verlaten door de nazi's toen ze zich terugtrokken van de oprukkende geallieerde troepen. Meer dan 7.000 gevangenen, van wie velen ernstig ziek of stervende waren, bleven echter achter. &nbsp;Auschwitz-Birkenau was de grootste plaats van massamoord tijdens de Holocaust. Meer dan 1,1 miljoen mensen, voornamelijk Joden, werden er vermoord, samen met tienduizenden Polen, Roma en Sinti, Sovjet krijgsgevangenen en anderen die door het naziregime als ongewenst werden beschouwd. Slachtoffers werden bij aankomst naar gaskamers gestuurd of onderworpen aan onmenselijke dwangarbeid, medische experimenten en uithongering.&nbsp;De bevrijding van Auschwitz onthulde de volledige omvang van de nazi-misdaden aan de wereld en leverde onweerlegbaar bewijs van hun genocidale beleid. Getuigenissen van overlevenden en foto's genomen door Sovjettroepen documenteerden de systematische aard van de Holocaust, waardoor een internationaal publiek werd geschokt en inspanningen werden geleverd om de daders verantwoordelijk te stellen. &nbsp;De Internationale Holocaust Herdenkingsdag werd in 2005 opgericht door de Verenigde Naties en zorgt ervoor dat deze misdaden tegen de menselijkheid worden herdacht, de slachtoffers worden geëerd en de lessen worden doorgegeven aan toekomstige generaties. 27 januari is een datum van wereldwijde betekenis, de VN-resolutie voor de invoering ervan spoort alle landen aan om educatieve programma's te promoten en antisemitisme te bestrijden. Deze datum herinnert niet alleen aan de gruweldaden die zijn begaan, maar ook aan de verantwoordelijkheid van de internationale gemeenschap om haat en genocide in al hun vormen te bestrijden. &nbsp;Auschwitz als symbool van herinnering &nbsp;Auschwitz-Birkenau blijft een van de belangrijkste Holocaust gedenkplaatsen ter wereld. Het werd in 1947 tot museum verklaard en is nu een plaats van herinnering en educatie, die jaarlijks door miljoenen mensen wordt bezocht. Het behoud van de barakken, ruïnes van gaskamers en persoonlijke bezittingen van slachtoffers zorgt ervoor dat de verschrikkingen van de Holocaust tastbaar blijven voor toekomstige generaties.&nbsp;Tentoonstellingen in het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau bevatten foto's, getuigenissen van overlevenden en gevonden voorwerpen zoals schoenen, koffers en kinderspeelgoed. Deze voorwerpen benadrukken de individuele menselijke verhalen achter de onbegrijpelijke omvang van het verlies. Voor bezoekers is de site zowel een historisch verslag als een krachtige herinnering aan de gevolgen van vooroordelen, discriminatie en ongecontroleerde haat. &nbsp;Het museum werkt ook internationaal aan de Holocausteducatie. De programma's voor leraren en leerlingen verkennen niet alleen de geschiedenis van Auschwitz, maar ook de bredere context van nazi-ideologie, antisemitisme en genocide.Talrijke herdenkingsevenementen Elk jaar worden over de hele wereld herdenkingsevenementen georganiseerd ter ere van de Internationale Holocaustherdenkingsdag. In Auschwitz-Birkenau komen overlevenden en hoogwaardigheidsbekleders samen voor ceremonies met minuten stilte, kransleggingen en persoonlijke getuigenissen van overlevenden. Deze evenementen benadrukken het belang van getuigenissen uit de eerste hand om de herinnering aan de Holocaust levend te houden. In 2025 is het thema van de evenementen “Holocaustherdenking voor waardigheid en mensenrechten”, wat benadrukt dat de lessen van de Holocaust ook relevant zijn voor mensenrechtenkwesties vandaag. Dit thema benadrukt het verband tussen het herdenken van het verleden en het overwinnen van huidige uitdagingen zoals antisemitisme, racisme en vervolging.

27 januari: Internationale Dag ter Herdenking van de Holocaust  

De band tussen liefde en oorlog is intiem en al zo oud als de mensheid. Onder de dreiging van de dood worden het leven en ook de liefde veel intenser beleefd. De Tweede Wereldoorlog beïnvloedde het liefdesleven van een hele generatie mensen. Ze kregen - zoals altijd - vlinders in hun buik: in de schuilkelder, de onderduik, aan het front of doodgewoon op straat. De tentoonstelling ‘Liefde in Oorlogstijd’, van 5 juni 2024 tot en met 30 maart 2025, laat zien hoe mensen elkaar onder moeilijke omstandigheden vonden. En hoe gevoelens alles kunnen doorbreken. Want wat is ‘goed’ of ‘fout’ in de liefde? In de tentoonstelling ‘Liefde in Oorlogstijd’ zien we de oorlog van zijn meest intieme, menselijke kant. Van een jongen die tijdens dwangarbeid in Duitsland zijn eerste vriendje ontmoette, tot een pas getrouwd stel dat Auschwitz overleefde, steeds weer op zoek naar een teken dat de ander nog leefde. Deze persoonlijke liefdesverhalen hadden vaak grote gevolgen, zoals: de reis van duizenden oorlogsbruiden van én naar Nederland, de minstens zovele kinderen die werden verwekt door een geallieerde of Duitse soldaat, de vervolging van homoseksuelen en de grootschalige betaalde liefde in de oorlogsjaren. Achter speciale gordijntjes kunnen volwassenen zelfs gluren naar verhalen over seks in oorlogstijd en vibrators uit de jaren 40 bewonderen.'Liefde in Oorlogstijd' is een unieke expositie waarin de bezoeker wordt ondergedompeld in de sfeer van een knus straatje in de jaren 40 met aan weerszijden volledig historisch ingerichte ruimtes. Achter de ene deur zit een huiskamer, achter de andere deur een onderduikruimte of een café waar de bevrijding gevierd wordt. Dit maakt de expositie een avontuurlijke beleving voor jong en oud. De tentoonstelling 'Liefde in oorlogstijd' is geïnspireerd door het gelijknamige boek van Steffie van den Oord, vanaf 4 juni 2024 in nieuwe druk verkrijgbaar.Het Vrijheidsmuseum toont het hartstochtelijke verhaal van de liefde met unieke topstukken zoals bladmuziek, dagboeken, liefdesbrieven en trouwjurken. Een intieme expositie met nog nooit eerder getoond materiaal, die je hart sneller doet kloppen!

The Netherlands

Liefde in Oorlogstijd

Met de voorstelling ‘We’ll meet again’ staat zangtrio The Forces Sweethearts stil bij 80 jaar vrijheid in Nederland. Herinneringen worden tot leven gebracht dankzij prachtige verhalen en anekdotes uit de tijd rondom de Tweede Wereldoorlog. Dit geheel wordt muzikaal omlijst door muziek uit de jaren '30, '40 en '50. Denk aan de grote hits van onder anderen Vera Lynn, Doris Day en natuurlijk The Andrews Sisters. Kent u ze nog? ‘Bei mir bist du schon’, ‘Rum and coca cola’, ‘Those were the days’ en natuurlijk ‘We’ll meet again’! Dankzij hun prachtige driestemmige zang, swingende danspassen en stijlvolle outfits maken The Forces Sweethearts deze voorstelling tot een feest der herkenning en kunnen we samen stilstaan bij deze bijzondere mijlpaal.

Theaterconcert 'We'll meet again' - 80 jaar vrijheid

Het museum bevond zich midden in het politieke machtscentrum van de nazi’s: alle belangrijke organisaties van het Duitse bestuur lagen letterlijk om de hoek. Directeur Wilhelm Martin had vele zorgen, waaronder de bescherming van de wereldberoemde collectie schilderijen, en hoe om te gaan met de propagandistische rol van het museum die de Duitsers voor ogen hadden.In het souterrain woonde Menno de Groot (1931) met zijn familie. Menno’s herinneringen en belevenissen tijdens de oorlog zijn voor de tentoonstelling Huis in de storm – Museum in oorlogstijd een belangrijke verhaallijn voor onze jonge museumbezoekers. Zij zien door Menno’s belevingswereld wat er zich allemaal afspeelde binnen de muren van het museum.Persoonlijke verhalenHuis in de storm – Museum in oorlogstijd neemt je aan de hand van schilderijen, objecten, foto’s, film en geluidsfragmenten terug naar het Mauritshuis in de periode 1940-45.&nbsp;Welke historische gebeurtenissen vonden in en om het museum plaats en welke impact had dit op de toenmalige bezoekers en de mensen die er werkten én woonden? Aan de hand van persoonlijke verhalen wordt aandacht besteed aan thema’s als (on)vrijheid, onderdrukking, kunstbescherming en nationaalsocialistische cultuurpolitiek.In de zomer van 1942 nam ‘de Ambtenaar van Administratie’ Mense de Groot met zijn gezin intrek in het souterrain van het Mauritshuis. Zo zorgde directeur Martin ervoor dat er altijd een betrouwbare medewerker in het museum zou wonen om toezicht te houden. Aan het eind van de oorlog bevonden zich ook onderduikers in het Mauritshuis, mannen die waren ondergedoken in verband met de&nbsp;Arbeidseinsatz. Als kind maakte Menno de Groot dit van dichtbij mee. Na de oorlog verhuisde hij samen met zijn familie naar Canada. Recentelijk zijn er filmopnamen met Menno gemaakt, waarin hij terugblikt op zijn kindertijd in het museum tijdens de oorlog. Tijdens het bezoek aan de tentoonstelling treden jonge bezoekers in de voetsporen van Menno.&nbsp;Lege lijstenHet Mauritshuis sloot zijn deuren op 25 augustus 1939 vanwege de oorlogsdreiging en heropende weer op 6 juni 1940. Alleen een klein aantal schilderijen was te zien. Directeur Martin realiseerde zich al in de jaren ’30 dat ‘zijn’ collectie in tijden van oorlog buitengewoon kwetsbaar zou zijn en deed alle denkbare moeite om die collectie veilig de oorlog door te loodsen.Het Mauritshuis beschikte over een bomvrije ‘kunstkluis’. Daar waren ’s nachts alle topstukken opgeslagen, overdag werden enkele naar boven gebracht, zoals het Meisje. Boven de ingang liet Martin een tekst aanbrengen: ’t Is droevig, dat de oorlog vergt, dat men ’s lands Kunst voor ’t oog verbergt.In de loop van de oorlog reisden de belangrijkste kunstwerken naar de verschillende ‘Rijksbergplaatsen’. Daar bleven ze tot het einde van de oorlog. In die periode boden de muren van het Mauritshuis een troosteloze aanblik: zalen met lege lijsten.

Huis in de storm

Een relaas van een overlevende van het vernietigingskamp AuschwitzDoordat Lex van Weren, opgegroeid in Amsterdam, in zijn jeugd eigenhandig trompet leerde spelen, heeft hij WOII overleefd. Hij werd lid van het kamporkest en mocht zo in leven blijven terwijl zijn familie daar is vermoord. Een schokkend en emotioneel verhaal.

De trompetter van Auschwitz

Een museum in een vrachwagentrailerLeer Henk, Eva, Jan en Nelly kennen en kom via hen meer te weten over het dagelijks leven, de Jodenvervolging, het verzet en hoe het is om in een NSB-gezin te leven.Met deze trailer van bijna 11 meter lang komt Verzetsmuseum Junior op wielen naar Oostburg.De trailer is in eerste plaats bedoeld voor de bovenbouw van alle basisscholen en de brugklas van het Zwincollege in de gemeente Sluis, maar zal ook een tweetal momenten opengesteld worden voor het publiek.&nbsp;

Verzetsmuseum Junior op wielen

In de gemeente Geldrop – Mierlo wordt de officiële bijeenkomst gehouden op het Brits ereveld. In samenwerking met de Gemeente en het Oranjecomité Mierlo organiseert stichting “De Drie Harten “ de herdenking op het Brits ereveld aan de Geldropseweg . Tijdens deze bijeenkomst worden niet alleen de gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog maar ook diegenen herdacht die nu nog steeds voor vrede vechten! Dankzij de bijdrage van de burgemeester en een vertegenwoordiging van de gemeenteraad, geestelijken, scouting, muziekkorpsen, koren, Gilden van gemeente Geldrop- Mierlo en sprekers vindt elk jaar een stemmige herdenking plaats.

Dodenherdenking

Regionale Indië-herdenking15 augustus 1945 betekende het einde van de tweede wereld oorlog door de bombardementen op Hiroshima en Nagasaki capituleerde Japan. Dit betekende ook het einde van de Japanse bezetting in het Nederlandse overzeese gebied. &nbsp;We herdenken daarom vandaag op deze plaats de slachtoffers van die Japanse bezetting. Een bezetting die duurde van 8 december 1941 tot 15 augustus 1945.De namen van 30 omgekomen slachtoffers, afkomstig uit West Zeeuws-Vlaanderen zullen opgelezen worden.

Regionale Indië-herdenking

Interview met Mathieu Billa (Bastogne War Museum)

From moving veteran testimonies to thrilling reenactments, vintage planes, concerts, and moments with actors from Band of Brothers, the event was a powerful tribute this important part of history.

Herdenk het einde van de Tweede Wereldoorlog – 80 jaar later

Uitgelichte evenementen

Liefde in Oorlogstijd

Theaterconcert 'We'll meet again' - 80 jaar vrijheid

Volgende evenementen

Huis in de storm

De trompetter van Auschwitz

Verzetsmuseum Junior op wielen

Theaterconcert 'We'll meet again' - 80 jaar vrijheid

Dodenherdenking

Theaterconcert 'We'll meet again' - 80 jaar vrijheid

Regionale Indië-herdenking

Onze video's

Interview met Mathieu Billa (Bastogne War Museum)

80th anniversary NUTS Weekend 2024

Blog

Vechten tegen twee fronten: Afro-Amerikaanse vrouwen in het Amerikaanse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog

Toen de bevrijding het ondenkbare onthulde: De kampen en hun ontdekking

27 januari: Internationale Dag ter Herdenking van de Holocaust

Registreer uw evenement op Europe Remembers